STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO DO 2030 ROKU – STRATEGIA PRZYSPIESZENIA 2030+

Zarząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego przyjął założenia Strategii rozwoju do 2030 roku, dokumentu programowego, który będzie m.in. podstawą do opracowania regionalnego programu operacyjnego województwa w perspektywie 2021-2027. Konsultacje dokumentu będą trwały do 2 czerwca br.

Organizator konsultacji: Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego

Do końca konsultacji pozostało:

wybierz stronę dokumentu:

102

112

Komentarze (1)

użytkownik

komentarz

Janusz Wiśniewski

Nr strony:

str. 15-16. cyt. Przede wszystkim wskazać należy na szczególną odpowiedzialność następujących podmiotów: administracji publicznej wszystkich szczebli (która odpowiada za sprawne i elastyczne zarządzanie, przede wszystkim za właściwe funkcjonowanie sektora usług publicznych, a więc za kierunek i charakter rozwoju społecznego), sektora organizacji pozarządowych (odpowiedzialnego za kształtowanie społeczeństwa obywatelskiego oraz realizację części zadań w sferze rozwoju społecznego – zwłaszcza włączenia społecznego, aktywizacji dzieci i młodzieży oraz część zadań w zakresie opieki senioralnej), sektora przedsiębiorców (współodpowiedzialnego za transformację w kierunku nowoczesnej gospodarki), nauki (odpowiedzialnej za kreowanie i implementację innowacyjności), a przede wszystkim społeczeństwa regionu (które powinno w coraz bardziej aktywny sposób wpływać na rozwój zarówno poprzez własną postawę, jak i wywieranie presji na wszystkich pozostałych interesariuszy w kierunku stymulowania prorozwojowych rozwiązań).

Treść uwagi/propozycja zmiany:

Czego oczekiwałbym zatem od założeń kierunków rozwoju regionu w sferze społeczno-ekonomicznej, co byłoby w mojej opinii ambitną wizją rozwoju i zmiany? Czego brakuje mi w ujęciu dokumentu Założeń rozwoju?
Postawienia na rozwój społeczeństwa obywatelskiego poprzez konkretne stosowanie zasady pomocniczości (subsydiarności) w życiu społeczno-gospodarczym regionu. Ograniczanie skali ilościowego zaangażowania administracji publicznej w zarządzaniu, prowadzeniu i realizowaniu wielu usług i zadań, które mogą skutecznie organizować i realizować sami mieszkańcy. Konieczne w tym względzie podejście z perspektywy efektywności i skuteczności działań winno skłaniać do zwiększania skali zadań publicznych zlecanych m.in. na rzecz organizacji pozarządowych. Potrzebna jest zmiana podejścia, zmiana paradygmatu rozwoju. Delegowanie zadań tak, by były zaspokajane oddolnie. Nastawienie na wspieranie samoorganizacji obywateli, od grup nieformalnych po zarejestrowane organizacje, powinno być jednym z celów rozwojowych. Organizacje obywatelskie jako partner i gospodarz współodpowiedzialny za rozwój w wielu podstawowych obszarach usług społecznych (polityka społeczna, edukacja, kultura) to moim zdaniem ambitny cel rozwojowy.

Uzasadnienie uwagi:

Na zarysowany powyżej podział kompetencyjny swoistych 4 sektorów trzeba nałożyć i stosować „łączniki” w postaci mechanizmów partycypacji obywatelskiej tj. rzeczywistego uczestnictwa mieszkańców w kreowaniu funkcjonowania lokalnego i regionalnego życia społeczno-gospodarczego. Potrzeba realnego partnerstwa sektorów, realnego wpływu na decyzje. To „łączniki”, choć traktowane niejednokrotnie jak zło konieczne (m.in. zła jakość przymusowych konsultacji społecznych ustawowych, znikome zaangażowanie i efekty), mogą być dla rozwoju kluczowe, stymulować rozwój, tworzyć zmianę.
Zbyt usztywnione przypisanie odpowiedzialności i schematyczny podział ról niesie ryzyko pominięcia faktu, iż za rozwój społeczeństwa obywatelskiego nie odpowiada tylko sektor NGO, ale także inne, w tym administracja dysponująca w zarządzaniu zasobami mogącymi wspierać ten rozwój, bądź go hamować.
Z kolei nie tylko do obowiązków administracji należy ustalanie kierunków i charakteru usług społecznych (tu kluczowa winna być rola oddolnych działań mieszkańców, ich organizacji). Administracja jest w pozycji służebnej wobec mieszkańców – wspólnoty, na rzecz której ma pomóc organizować usługi na danym obszarze. Tu powraca stosowanie zasady pomocniczości w praktyce.
Wreszcie „społeczeństwo regionu (które powinno w coraz bardziej aktywny sposób wpływać na rozwój zarówno poprzez własną postawę, jak i wywieranie presji na wszystkich pozostałych interesariuszy w kierunku stymulowania prorozwojowych rozwiązań)”: to z jednej strony słuszne oczekiwanie skierowane od administracji do obywateli, ale dla urealnienia wymaga poszerzania mechanizmów partycypacyjnych, konsultacyjnych, demokracji bezpośredniej jako wzorca podejścia rozwojowego w regionie.

Komentarze ogólne (1) pokaż

użytkownik

komentarz

Joanna Kamińska

1. UWAGA: W założeniach do strategii należy w większym stopniu zaakcentować rolę sektora organizacji pozarządowych w rozwoju województwa. Należy także unikać „spychania” organizacji w wybrane obszary działania. Sektor organizacji pozarządowych jest bardzo różnorodny i działa nie tylko w takich obszarach jak animacja dzieci i młodzieży czy usługi z obszaru pomocy społecznej, lecz także turystyka, rekreacja, sport, kultura, sztuka, ekologia, rynek pracy, prawa człowieka, prawo i jego ochrona, sprawy zawodowe, branżowe i w wielu innych obszarach
Tymczasem w założeniach do strategii sektor pozarządowy jest wymieniony na s. 13, 15, 59, 64 – przy czym zazwyczaj wskazywany jest w kontekście działalności związanej z usługami opiekuńczymi oraz aktywizacją dzieci i młodzieży oraz realizacji zadań publicznych zlecanych przez samorząd.
W zbyt małym stopniu założenia akcentują, że organizacje to nie tylko potencjalny realizator zadań, ale także partner dla samorządu do ustalania kierunków publicznej interwencji.
UZASADNIENIE: W zrealizowanym w 2019 r. na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego „Badaniu kondycji trzeciego sektora i sytuacji wolontariatu w województwie kujawsko-pomorskim” jako jeden z ważnych problemów sektora organizacji pozarządowych wskazano dominującą relację asymetryczną na linii NGO-JST, w której to organizacje zabiegają o kontakty z władzami lokalnymi, a strona samorządowa jest głównie zleceniodawcą, a pozarządowa – zleceniobiorcą zadań publicznych.
By przełamać ten paternalistyczny model, władze lokalne powinny zacząć postrzegać NGO jako podmioty zdolne na równi z samorządem identyfikować potrzeby społeczne, uczestniczyć w poszukiwaniu rozwiązań, podejmować strategiczne z punktu widzenia lokalnych społeczności decyzje i dopiero na końcu tych procesów – realizować przekazane zadania (patrz s. 67-69 raportu z badań, rozdział „Współpraca z samorządem”).
Warto takie spojrzenie na trzeci sektor – jako partnera dla samorządu, a nie tylko realizatora zlecanych przez samorząd zadań – wprowadzić do strategii, by stymulować proces pozytywnej zmiany w tym zakresie.

2. UWAGA:
W założeniach do strategii należy więcej miejsca poświęcić działaniom mającym na celu wzmocnienie sektora pozarządowego – by w pełni wykorzystywać potencjał organizacji w procesie przyspieszania rozwoju województwa kujawsko-pomorskiego.
Obszarem, gdzie ww. kwestie mogłyby zostać opisane, jest Cel główny: Zdrowe, aktywne i zamożne społeczeństwo. Cel operacyjny „Aktywność i włączenie społeczne” proponujemy rozdzielić na dwa odrębne cele „Aktywność społeczna” i „Włączenie społeczne”. Oba te obszary są bardzo szerokie i nie zawsze się pokrywają – dlatego warto je wyodrębnić. Kwestie związane ze wzmocnieniem sektora pozarządowego można ująć w celu operacyjnym „Aktywność społeczna”.

UZASADNIENIE: Organizacje pozarządowe – podmioty zakładane przez samoorganizujących się mieszkańców województwa – to ważny partner samorządu dla stymulowania rozwoju województwa. Jednocześnie sektor organizacji pozarządowych zmaga się z wieloma problemami zidentyfikowanymi m.in. w ramach „Badania kondycji trzeciego sektora i sytuacji wolontariatu w województwie kujawsko-pomorskim” z 2019 r. Wskazywane przez organizacje pozarządowe problemy dotyczą obszarów finansowania organizacji; deficytów lokalowych i sprzętowych; formalności związanych z prowadzeniem organizacji; zasobów ludzkich; świadomości społecznej (patrz s. 64-67).
Badanie kondycji trzeciego sektora z 2019 r. pokazuje, że lokalny potencjał i obecność organizacji pozarządowych na terenie poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego jest wykorzystywana w niewystarczającym zakresie (patrz s. 64-65).
Aby NGO mogły się rozwijać, działać w dłuższej perspektywie czasowej i w bardziej stabilnej formie, kluczowym czynnikiem jest współpraca i pomoc ze strony samorządu, dotycząca takich obszarów jak:
• udostępnianie organizacji infrastruktury do zagospodarowania np. lokalu, terenu, budynku;
• podpisywanie z organizacjami umowy o wspieraniu lub powierzeniu zadania publicznego na czas dłuższy niż kilka miesięcy;
• uruchomienie polityki gminnej/powiatowej/wojewódzkiej w konkretnym obszarze, wypracowanej wcześniej w ramach sektorowego zespołu, w którego skład zaproszono również organizacje zajmujące się określonym problemem.
Rekomendowane jest także:
• wspieranie procesu integrowania się trzeciego sektora na różnych płaszczyznach, zachęcenie organizacji do różnych form partycypacji poprzez tworzenie przestrzeni współpracy, np. w ramach COP-ów;
• zapewnianie wsparcia merytorycznego, edukowanie liderów m.in. w kwestiach związanych z ekonomizacją działań organizacji, prowadzeniem księgowości w NGO;
• stworzenie grantów na rozwój organizacji „starszych” działających powyżej 2-3 lat, umożliwiających zakup sprzętu i rozwój kadr (podobne instrumenty dostępne są na poziomie centralnym), profesjonalizację działań, tak aby ułatwić NGO przejście na kolejny etap rozwoju;
• tworzenie centrów wolontariatu, które koordynowałyby działania w obszarze rozwoju wolontariatu na terenie danej gminy i kierowałyby do organizacji szukającej wolontariuszy osoby zainteresowane współpracą w tym charakterze;
• animowanie powstawania lokalnych sieci i porozumień oraz Rad Działalności Pożytku Publicznego od poziomu gminy aż po poziom województwa.
Proponujemy, aby w założeniach do strategii zostały uwzględnione ww. kwestie dotyczące problemów NGO oraz działań mających na celu wzmocnienie trzeciego sektora. Mocne, stabilnie działające NGO mogą w znaczącym stopniu wpłynąć na proces przyspieszenia rozwoju województwa.